"Na outra banda dixéronme
os vellos vanse convertendo en arbres
vellas tamén sen follas na cara do sol
agardando sen saber o que
mudos".

Álvaro Cunqueiro

sábado, 13 de agosto de 2022

A pesar dos tempos que corren

"Hay quien cree que lo más difícil de este oficio es vencer a la página en blanco, cuando lo aterrador es defender la página escrita ante quien quiere borrarla", escribe o meu admirado Sergio del Molino na columna que hoxe dedica ao acoitelamento de Salman Rushdie ("Lo que no perdonan a Salman", El País, 13/08/2022). Debería recortar a cita e pegala no escritorio, tela en fronte coma un espello onde mirarse cando as palabras parezan non querer ser convocadas (invocadas). 

Todo o malo é empezar: agora tecleo, tanto tempo despois que mesmo nos cruzamos cunha pandemia, e déixome levar pola música do teclado. Tamén axuda ter un intre de calma; non por ser verán, agosto e en vacacións ten por que ter un máis tempo libre. Tamén axuda ter un cuarto propio; escribo isto no meu vello cocho de Cando, onde, como xa dixen unha vez, escribín a maior parte do que levo feito, mesmo a maior parte destas entradas, cada vez máis independizadas daquela/desta miña caverna platónica. Elixo deliberadamente o portátil que me dura desde hai xa once anos. É unha silenciosa sorte de superstición (é o mesmo modelo de portátil que tiña João Tordo e similar a un que tiña Haruki Murakami). Que lonxe quedan xa aqueles anos nos que, ilusamente, cría que nunca ía escribir a computadora. E a máquina só a empregaba para pasar a limpo. Lembrei o tacto daquel duro teclado (cunha tecla defectuosa, como toda máquina de escribir), mentres vía unha antiga entrevista televisiva a Francisco Umbral. Dicía el sentir verdadeiro pracer ao teclear na máquina. No maxín poño de menos esa sensación, que tamén debín experimentar nalgún momento, mais irrompe deseguido a lembranza do puro padecemento e tantas veces irritación ante o erro que precisaba ser riscado, emendado con líquido corrector, cando non era inevitable rachar o folio e volver comezar, cal Sísifo mecanógrafo. Só agora, mentres redacto esta entrada nun teclado mol e con posibilidades múltiples de doada rectificación do escrito, podo conceder que haxa pracer nesta música discreta de ir xuntando letras nun cyborg piano que escribe. 

Así como a Rushdie non lle perdoan nin a resistencia nin a risa, lembro que na entrevista Umbral advertía que a expresión da intimidade, na que el se prodigaba intencionadamente, era algo aceptado de mala gana, e polo tanto podía molestar. Por iso hai lectores que non lerán blogues coma este, aínda que viñesen bater por un casual con estas confesións públicas dos nosos tempos. Mais por aquí seguiremos, preguiza mediante. Que as vacacións son as non-vacacións de quen temos a teima de ir xuntando letras coma quen xunta cadáveres (exquisitos). Xa teño expresado isto outras veces, e non deixa de ser un lugar común, mais comentouno con maior acerto Ernesto Castro, xove filósofo cuxa canle de Youtube sigo con moita frecuencia: as vacacións son a época máis creativa para quen nos dedicamos ás actividades académicas. Sigo tamén, co mesmo degoro, a canle de seu pai, Fernando Castro, de quen xa levaba lido tantos textos, sen pórlle cara, no Cultural do ABC, o cal dalgún xeito me aproxima máis a el. Precisamente matinaba hoxe na entrevista a Salman Rushdie que publicamos no Artes & Letras, cando xa eu me estaba a desprender dos labores de coordinación. Ía ser eu quen o entrevistase (cando veu á Coruña inaugurar o X Congreso Mundial de Semiótica), mais preferín encargarllo ao meu compadre Manolo do Río, non só polo meu pésimo nivel de inglés, senón porque entendín que a el lle faría maior ilusión. Evidentemente, foi unha gran entrevista. Oxalá Rushdie siga a dar moitas máis. 

                                 Portada de Artes & Letras Galicia, suplemento do ABC, nº 10, outubro de 2009.
                                            Inclúe a "Conversa co encantador de Mumbai", por Manolo do Río, pp. 2-3.

E por hoxe abonda. Volvo instalarme no silencio descontinuo. Espero que sexa noutro non tan duradeiro. Que fixen en todo este tempo?, preguntaredes. Contaréivolo mellor nunha entrada vindeira. Hoxe só quería volver escribir por mor dun aniversario (como sabedes son moi dado á numeroloxía e ás efemérides): hai xusto dez anos que comecei con Eva a relación pseudoepistolar que derivou no que hoxe temos. Mais xa vedes como me vou enredando noutros temas... Escoitades esa campaíña? Chegamos á marxe dereita do papel. E xa podemos arrincar o folio. Imaxinade que isto é unha carta de amor, imaxinade que levou escribila dous anos, oito meses e vinte e oito noites...